Onze snelle wereld vraagt veel van ons. Via je telefoon ben je constant met familie, vrienden, collega’s en zelfs wildvreemden in contact. Je bent je niet alleen bewust van wat er nu in je directe omgeving gebeurt, maar tegelijkertijd ook bezig met de online wereld. Polyconsciousness wordt dat ook genoemd; je aandacht wordt tegelijkertijd over meerdere dingen verdeeld. Hoe kunnen we een pauze nemen van al die dingen die onze aandacht opeisen?
“Pay attention” adviseerde Susan Sontag haar publiek tijdens een talk over creativiteit. “Attention is vitality. It connects you with others. It makes you eager. Stay eager.” Aandacht hebben voor je omgeving maakt het verschil. Tussen kijken en zien, tussen horen en luisteren. Het maakt het verschil tussen opnemen wat de wereld je voorschotelt, en opmerken wat écht je aandacht verdient.
Daarbij is opmerken het begin van elk creatief proces. Voordat je iets kunt veranderen of iets nieuws kunt creëren, moet je eerst zien wat er ontbreekt, zegt Rob Walker in zijn boek ‘The art of noticing’. Denk je dat dat alleen relevant is voor kunstenaars? Mis – ook ondernemers hebben deze aandacht nodig om het gat in de markt te zien. Wetenschappers moeten opmerken wat we nog niet weten, of wat we over het hoofd zien.
En naast dat opmerkzaam zijn je creatieve proces aan de gang zet, is het natuurlijk ook gewoon leuk. Nieuwe dingen ontdekken maakt blij. Aandachtig kijken naar de natuur om ons heen ook.
Maar hoe doe je dat in de praktijk? Vijf tips om aandachtiger te kijken:
1. Spot elke dag iets nieuws
Als je op een nieuwe plek bent, merk je alles nog op. Maar als je langere tijd ergens bent, zie je al die gewone dingen niet meer. Inattentional blindness, wordt dat ook wel genoemd. Dit kun je tegengaan door elke dag iets nieuws op te merken. Bijvoorbeeld als je naar de bushalte loopt, naar je werk fietst, of een rondje wandelt tijdens de lunch.
2. Kijk omhoog
In eerste instantie: kijk omhoog van je telefoonscherm. En daarna nog verder omhoog, naar daken en schoorstenen, naar de wolken in de lucht.
3. Kijk uit een raam
Ga voor een raam zitten, en blijf daar minstens 10 minuten zitten. Merk op wat je allemaal voorbij ziet komen. “Windows are a powerful existential tool, schrijft Sam Anderson. “The only thing you can do is look. You have no influence over what you will see. Your brain is forced to make drama out of whatever happens to appear. Boring things become strange.” Herken je dat? Welke dingen had je nog nooit eerder opgemerkt?
4. Teken
Smartphones hebben het makkelijk gemaakt om alles te fotograferen. Wat zou er gebeuren als je dat vertraagt? Ga naar een plek toe die je inspirerend of interessant vind. En in plaats van foto’s te maken, kun je die plek ook natekenen. Of maak aan het einde van de dag een tekeningetje van iets dat je die dag is opgevallen. Dat nodigt je uit tot rustiger te kijken naar dingen. Welke structuren zie je bijvoorbeeld? Welke kleuren en lijnen?
5. Schakel uit
Wat denk je van een digital detox? Zonder telefoon word je een stuk minder gauw afgeleid, en blijf je met je aandacht meer in het hier en nu. Robert-Jan deed in de veertigdagentijd een digitale detox: een week lang zonder telefoon. “Ik ontdekte hoeveel uur er in een dag zit, hoe productief je kunt zijn, hoeveel er te lezen valt. Ik ontdekte dat geconfronteerd worden met je eigen gedachten, zonder afleiding van muziek en beeld, je echt een leuker mens maakt. Ik ontdekte dat de mensen die op het treinstation of in de trein lachten altijd mensen waren die met elkaar in gesprek waren – nooit zij die op hen telefoon keken.”
In de komende periode onderzoeken we wat verbeeldingskracht precies is, hoe verbeeldingskracht tot uiting komt en of je dat ook kunt trainen. Dat doen we in een e-book waarmee je zelf aan de slag kunt. In 7 hoofdstukken met theorie en reflectieopdrachten nemen we je mee langs deze thema’s.
Wil je verder lezen?
Elke zondag een inspirerende overdenking in je mailbox?
Met bijpassende reflectievragen om zelf mee aan de slag te kunnen. Meld je hieronder aan. ⬇️