Nina Sprong-Minnaar is illustrator. Ze maakt kaarten en posters over grotere thema’s als twijfel en rust. Maar ook kleine dingen, die soms juist de grote dingen blijken te zijn. Een kopje koffie bijvoorbeeld.
Dat ze illustrator zou worden was niet altijd zo duidelijk: na haar studie Kunstgeschiedenis zat ze een tijd thuis. Toen ze voor een cursus een kunstenaar interviewde, dacht ze “oh, maar ik wil doen wat jíj doet”. Dat werd haar bedrijf Ninamaakt. Anouk sprak haar in Assen over mindfulness, verwondering en idealen. “Verbeeldingskracht gaat voor mij over: wat is er allemaal nog meer mogelijk? Voor mij zit daar heel veel spelen en plezier in.”
Wat me bij jouw Instagram opvalt, is dat het heel alledaagse dingen zijn. Dingen waar ik zelf eigenlijk niet bij stilsta, koffie of vogels bijvoorbeeld. Ik drink mijn koffie eigenlijk altijd gewoon op, zonder erover na te denken. Dat is er gewoon. Het lijkt alsof jij veel beter naar dingen kijkt.
Ja, dat hoor ik wel vaker, maar het was geen bewuste keuze. Of nou ja: ik vind het wel irritant als ik iemand volg op Instagram, en iemand deelt alleen maar de hoogtepunten. Waarom zou je dat delen, andere mensen hebben daar toch niks aan. Ik zoek wel naar herkenbaarheid, in koffie, bomen, een vogel.
En in de anderhalf jaar dat ik thuis heb gezeten, zonder werk, was mijn wereld ook heel klein. Dat heeft me stilgezet en daardoor leren kijken naar de kleine dingen, die er eigenlijk toch altijd wel zijn. Mijn natuurlijke tempo is nog steeds redelijk traag. Dat zorgt er ook voor dat ik heel lang kijk naar dingen. Ik voel me niet echt schuldig als ik een uur uit het raam kijk met een kopje koffie.
“Meditatie heeft me geleerd om echt stil te staan en echt bewust te worden van alles wat er op dit moment is.”
En ja, hoe is dat dan gekomen? De opleiding kunstgeschiedenis heeft me heel erg goed leren kijken, door het bestuderen van schilderijen. Kijken naar de structuren, of dingen proberen ervan af te leiden. Ik kan nu ook heel lang naar die tafel zitten kijken. Wat zijn dat voor structuren, die lijntjes, en kleurverschillen? Er is altijd meer te zien. Iets is nooit saai.
Ik kan me wel voorstellen dat je gauw overprikkeld raakt als je zoveel dingen opmerkt.
Ja, wel als je het onbewust doet. Ik merk dat als er veel bij me binnenkomt, ik snel overprikkeld ben. Maar als ik juist stil ga staan en heel bewust iets in me opneem, brengt dat juist rust. Stilstaan is als tegengif voor dat helemaal overprikkeld raken.
Meditatie heeft me geleerd om echt stil te staan en echt bewust te worden van alles wat er op dit moment is. Maar dan wel vanuit de rol van de toeschouwer, alsof je aan de zijlijn gaat staan. Jij bent de lucht, en alle dingen die langskomen zijn de wolken. Je hoeft er op dit moment niks mee, je kunt alles in je opnemen zonder er iets mee te moeten. En dat brengt me juist heel veel rust. Dan vind ik het niet overweldigend.
Wat voor betekenis heeft verwondering in je leven?
Ik heb twee jaar geleden een mindfulnesscursus gedaan, en dat heeft het nog meer versterkt. Dat gaat ook over bewust om je heen kijken, alles in je opnemen, je zintuigen gebruiken, stilstaan. Even stoppen met doorgaan.
Wat heeft die cursus je nog meer geleerd? Ik zie bij mindfulness altijd die rozijn voor me, die je dan van zes kanten moet bekijken.
Lacht. Wij hadden ook met een rozijn! Maar je mocht niet kijken, je moest proeven wat het was.
Ik weet nog dat dat heel veel indruk op me maakte. Mijn fantasie ging helemaal los – over verbeeldingskracht gesproken – stel dat het een marsmannetje is! Het kon alles zijn.
Het maakte heel veel indruk op me, omdat het iets is wat je normaal gesproken niet doet. En dat je daardoor zo bewust gaat proeven. Dus ja, dat was het rozijntje.
Inspireert verwondering ook je verbeeldingskracht? Door goed te kijken, denk je dan ook aan nieuwe dingen? Hoe werkt dat?
Het begint denk ik bij verwondering, door goed te kijken, zoals naar dat tafelblad. Voor mij zit daar ook een gevoel in, dat is niet alleen maar analytisch. Het is niet doelgericht: wat is dit allemaal en wat moet ik daar dan mee. Maar juist: ‘goh, wat apart eigenlijk.’ Er zit heel veel verbazing in, en speelsheid. En er zitten allemaal bubbeltjes in mijn koffie. ‘Goh, bubbeltjes. Waarom zijn dat geen vierkantjes?’
“Verwondering is niet doelgericht, er zit heel veel verbazing in, en speelsheid”
Je hebt dan niet zoveel aan logica. Al het rationele laat je even los. Voor mij zit daar heel veel spelen en plezier in. Dat is ook wat ik in mijn werk heel leuk vind.
Het roept ook bij mij op dat alles mogelijk is. Als dít al kan, dit absurde tafelblad, wat kan er dan nog meer? Het zet alle registers open.
Soms denk ik: ‘tjonge, wat gaat er allemaal mis in de wereld’. Maar als je die problemen allemaal rationeel gaat bekijken, als iets wat je nu moet oplossen, dan wordt het een heel angstig en krampachtig iets. Sommige dingen zijn zo complex, er is niet één oplossing.
Als je dan af en toe die modus aan kan zetten van verwondering, dan kun je dan die problemen en oplossingen heel anders benaderen. Juist denken: dat het nu zo gelopen is, is niet helemaal wat we wilden. Wat zou er nog meer mogelijk zijn? Hoe ziet je droombeeld van de wereld eruit, en hoe kun je een stapje in de die richting zetten?
Het is ook wel een manier om als individu met machteloosheid te dealen. Als je het bijvoorbeeld hebt over klimaatproblematiek: wat kan ik daar nou aan doen?
Ja! Het vraagt ook een soort nederigheid. Je kunt dat probleem niet in je eentje kan oplossen, daar is het veel te complex voor. En als je denkt dat jij het in je eentje moet oplossen, dan ben je keer op keer teleurgesteld. Terwijl als je al fantaserend en spelend tot dingen kan komen, en dan een stapje zetten – volgens mij is dat echt veel effectiever.
Maar ja, ik zit niet in de politiek, en dat is maar goed ook. Maar soms denk ik: die politici zouden wel wat creativiteit kunnen gebruiken. Als ik dan Mark Rutte zie bijvoorbeeld, dan denk ik: die man is zo druk. Al die politici rennen van hot naar her. Als je díe nou eens op mindfulness zou zetten, dan zou er wat moois kunnen gebeuren!
Wat heeft verbeeldingskracht voor jou met spiritualiteit te maken?
Volgens mij heeft het alles met spiritualiteit te maken. Vroeger dacht ik: je hebt de aarde, met alles wat er nu is, en buiten die wereld heb je God. Wij moeten proberen een beetje bij God in de buurt te komen, of proberen dat Hij bij ons in de buurt komt. Dat kon nooit helemaal lukken, maar je moet het in elk geval proberen.
Nu zie ik het anders: dat abnormale, dat wonderlijke, God of hoe je het wil noemen, dat is overal. Niks is normaal, niks is ‘gewoon hoe het is’. In die zin kan ik God overal aanwijzen, want alles vind ik wonderlijk en gaat compleet mijn verstand te boven.
En dat maakt ook dat spiritualiteit niet meer verheven boven het leven hangt, ieder moment is heilig. Voor mij is het hele leven een soort mysterie. In die zin heeft verbeeldingskracht ook met spiritualiteit te maken.
“Ik kan God overal aanwijzen, want alles vind ik wonderlijk en gaat compleet mijn verstand te boven”
En als ik meer kijk naar religie en vanuit christelijk perspectief, dan denk ik: we moeten goede dingen doen, er is werk aan de winkel, daar is verbeeldingskracht voor nodig. Ergens in die christelijke voedingsbodem zit: ik moet midden in de wereld gaan staan, dat is mijn opdracht. We zijn niet bedoeld om onze ogen te sluiten voor ellende.
Hoe zou je andere mensen aanraden om meer ruimte te maken voor verbeeldingskracht en verwondering?
Voor mij begint het met stilstaan: af en toe even stoppen met wat je aan het doen bent en gewoon kijken. Ik kom eigenlijk steeds uit bij mindfulness, meditatie en stilte. Dat heeft me zó veel gebracht. Dat gaat niet doelgericht, je moet ruimte maken. Je moet stilstaan en zonder oordeel zijn. Niet denken: dit is goed of fout, is het mooi of lelijk? Daar gaat het niet om. Ga gewoon observeren, wees nieuwsgierig.
Verbeeldingskracht gaat over: hoe zou het nog meer kunnen? En die verbeelding zo concreet mogelijk maken. Maar dat gaat alleen als je even alles wat móet loslaat.
En dat vraagt het ook wel heel veel focus. Je hebt wel een soort kader nodig, een verlangen, een startpunt en het vanuit daar dan open durven gooien. Het vraagt focus om niet meteen te willen gaan doen, naar de volgende stap door te gaan, maar gewoon te wachten en te kijken wat er komt.
Ik doe vaak meditaties van een Vlaamse man en die zegt: “je weet pas wat er komt, als je kijkt wat er komt”. En de eerste keer moest ik daar een beetje om lachen, maar ik heb het heel vaak in gedachten. Niet bedenken wat er moet komen, maar wel zien wat er gebeurt als je kijkt, als je open staat, als je wacht.
In de komende periode onderzoeken we wat verbeeldingskracht precies is, hoe verbeeldingskracht tot uiting komt en of je dat ook kunt trainen. Dat doen we in een e-book waarmee je zelf aan de slag kunt. In 7 hoofdstukken met theorie en reflectieopdrachten nemen we je mee langs deze thema’s.
Wil je verder lezen?
Elke zondag een inspirerende overdenking in je mailbox?
Met bijpassende reflectievragen om zelf mee aan de slag te kunnen. Meld je hieronder aan. ⬇️