Niemand heeft mij ooit gezien. Mensen hebben mijn huid gezien, mijn haren en mijn ogen. Ze hebben de kleren gezien die ik draag, en de bewegingen die ik maak. Ze hebben de woorden gehoord die ik spreek, of gelezen die ik opschrijf. Sommigen, die het dichtst bij mij staan, kennen mijn hele levensverhaal. Maar zelfs zij hebben mij nog nooit gezien. Alleen ik zie mezelf.
Elke dag probeer ik een kwartier te zitten, enkel om naar mezelf te kijken. Vaak is het moeilijk om mezelf te zien, door alle gedachten die in de weg zitten. Maar heel soms krijg ik een glimps van die stilte en duisternis daarachter. Ik geloof dat dit God is: datgene waar ik uit voortkom, en waar ik na mijn dood weer naar terugga. Soms heb ik het gevoel dat ik niet naar die duisternis kijk, maar de duisternis naar mij. Dat ik niet God zie, maar God mij. Dat mijn hele leven zich afspeelt in de ogen van God, die vanuit de stilte naar me kijkt.
Het voelt altijd fijn en rustgevend om zo te zitten. Maar hoe vaak ik ook naar mezelf kijk, het lukt me nooit dit aan anderen te beschrijven. Ik zou dat zo graag willen, want ik denk dat als ik dat zou kunnen, ik God zou kunnen beschrijven. Velen hebben dat geprobeerd, waaronder de 16e-eeuwse Spaanse mystica Teresa van Ávila. In haar Innerlijke Burcht schrijft zij:
‘Ik ken niets waarmee ik de grote schoonheid van de ziel … kan vergelijken. Werkelijk, hoe scherp ons verstand ook mag zijn, het is niet in staat de schoonheid van de ziel te kennen, evenmin als het in staat is God te kennen; want Hij zegt Zelf dat Hij ons schiep naar Zijn eigen beeld en gelijkenis.’
Hetzelfde geldt natuurlijk ongekeerd: ik heb nog nooit iemand anders gezien, enkel hun huid, hun ogen, hun kleren. Ik luister naar hen en lees hun verhalen, maar nog nooit is het iemand gelukt zichzelf volledig te beschrijven; noch om God te beschrijven. En eigenlijk is dat ook niet nodig. Want als jij gaat zitten in de stilte, zie je dezelfde ‘ik’ die ik zie. Dan zie je mij, en ik zie jou. Er is maar één God, en in de kern is er maar één zelf. Dezelfde God die vanuit de stilte naar mij kijkt, kijkt naar jou en naar iedereen. Ik vraag me vaak af hoe de wereld zou zijn als iedereen dit zou weten.
Podcast tip: (Engels)
‘Turning to the Mystics’ van James Finley, Seizoen 2: ‘Turning to Teresa of Avila’
Over Margot: Dr. Margot Brouwer studeerde Natuur- en Sterrenkunde aan de Universiteit van Amsterdam, en rondde daar als eerste student de master ‘Gravitation and Astroparticle Physics’ af. Vervolgens promoveerde Margot aan de Universiteit Leiden op het onderwerp van donkere materie en alternatieve zwaartekracht, en werkte als sterrenkundig onderzoeker aan de Universiteiten van Amsterdam en Groningen. Op dit moment schrijft Margot een boek over de combinatie van natuurwetenschap en zingeving door middel van Spinoza’s filosofie. Voor meer informatie, zie: www.margotbrouwer.nl.
Tweewekelijks een inspirerende overdenking in je mailbox?
Met bijpassende reflectievragen om zelf mee aan de slag te kunnen. Meld je hieronder aan. ⬇️
