Mijn partner en ik zijn verslaafd aan lange wandeltochten door de wildernis, met niets meer dan onze rugtas, tent, slaapzak en genoeg eten om dagenlang te verdwijnen. Altijd als we gehavend en ongewassen weer in het volgende stadje aankomen, vragen we ons af of de bewoners ons perongeluk voor zwervers aanzien. Sterker nog, als wij op dat moment ánderen tegenkomen die er hetzelfde uitzien als wij, vragen we ons af: ‘Hiker of hobo?’ Een ‘hiker’ is iemand die waarschijnlijk dezelfde tocht loopt als wij; ‘hobo’ is Amerikaanse slang voor dakloze. Niemand weet precies waar het woord voor staat: mogelijk voor ‘homeless boy’ of het poëtischere ‘homeward bound’. Onze uitdaging, kortom, is om te raden of iemand een paar weken onderweg is, of permanent.
Deze week kwam ik, totaal onverwacht, weer voor dezelfde vraag te staan. Mijn vrienden van Christian Climate Action organiseren elke volle maan een kerkdienst bij kampvuur, waarna we ons zelf meegebrachte eten ronddelen. Dit keer komt er een oude man naast me zitten. Zijn kleren lijken bijeengeraapt, en onder zijn verweerde gezicht hangt een rafelige grijze baard die haast tot zijn navel rijkt. ‘Komt hij hier voor de dienst, of is het misschien een dakloze die een gratis diner wil scoren?’ vraag ik me af. Zodra hij zit haalt de man een bruin pijpje uit zijn tas en begint deze schoon te maken. ‘Oh nee, nu gaat die viezerik ook nog een pijp roken,’ denk ik geërgerd. Dan zie ik dat de pijp gaatjes bevat, en een blaasopening. ‘Pietro hier is zo vriendelijk om onze dienst op zijn fluit te begeleiden,’ zegt de organisator vrolijk. Rood aangelopen zing ik mee wanneer de ‘dakloze’ ons eerste lied inzet op zijn fluit. Hoe kon ik het zo bij het verkeerde eind hebben?
Niet lang na de maaltijd gaat de oude Pietro naar bed. ‘Interessante man,’ zeg ik tegen een vriendin naast me. ‘Ja hè?’ zucht ze bewonderend, ‘Hij logeert bij ons om mee te doen aan onze actie voor het klimaat. Weet je dat hij rondreist met niets meer dan een stuk karton om op te slapen? Hij leeft enkel van de gastvrijheid van anderen, zonder zorgen voor de dag van morgen. Ooit hoop ik meer te zijn zoals hij.’ ‘Eh, weet je het zeker?’ wil ik bijna vragen, maar beleefdheid en dat romantische deel van me dat het stiekem wel begrijpt houden me net op tijd tegen. Mijn partner knikt: ‘Pietro heeft niets anders zijn geloof. Hij is door God aangeraakt, als een soort Sadhu.’ ‘Een wat?’ vraag ik. ‘Zo’n zwervende Indiase heilige die alle bezittingen afzweert om verlichting te bereiken’, vertelt mijn partner, ‘Kijk.’ Ze laat een plaatje zien op haar telefoon: een bejaarde Indiër in oranje gewaad bedelt op straat. Zijn gerimpelde gezicht is rood-wit beschilderd, en zijn grijze baard rijkt tot zijn navel. ‘Ja, zelfs de fysieke gelijkenis is treffend’, beaam ik.
Ik ben verward. Is Pietro nu een hiker, een hobo, of een heilige? Waarschijnlijk is hij alledrie, en tegelijkertijd nooit in een hokje te vangen. Net als een zekere zwervende rabbi, die tegen wie hem wilden volgen zei: ‘De vossen hebben holen en de vogels hebben nesten, maar de Mensenzoon heeft geen plaats waar Hij zijn hoofd te ruste kan leggen.’ Op een dieper niveau geldt dit voor ons allemaal. Als mensen zijn we allemaal op doorreis: allemaal ‘homeward bound’. En tegelijkertijd zijn we allemaal heilige onderdeeltjes van het Grote Geheel dat sommigen God noemen. Hiker, hobo of heilige, ik wens je een goede reis.
Dr. Margot Brouwer (die/diens) studeerde Natuur- en Sterrenkunde aan de Universiteit van Amsterdam, en rondde daar als eerste student de master ‘Gravitation and Astroparticle Physics’ af. Vervolgens promoveerde Margot aan de Universiteit Leiden op het onderwerp van donkere materie en alternatieve zwaartekracht, en werkte als sterrenkundig onderzoeker aan de Universiteiten van Amsterdam en Groningen. Op dit moment schrijft Margot een boek over de combinatie van natuurwetenschap en zingeving door middel van Spinoza’s filosofie. Voor meer informatie, zie: www.margotbrouwer.nl.
Tweewekelijks een inspirerende overdenking in je mailbox?
Met bijpassende reflectievragen om zelf mee aan de slag te kunnen. Meld je hieronder aan. ⬇️
