Onlangs las ik het boek my stroke of insight van de neurologe Jill Bolte Taylor. In haar boek beschrijft ze hoe ze zelf een herseninfarct kreeg, hoe haar perceptie van de wereld veranderde, wat er tijdens het infarct in haar brein gebeurde en haar herstelproces na het incident.
Een centraal thema in haar boek is dat onze linkerhersenhelft de wereld constant categoriseert en labelt. Ons linkerbrein is verantwoordelijk voor taal, analyse en categorisering. Het hakt de wereld die we waarnemen in stukjes, waardoor we een gefragmenteerd beeld van de werkelijkheid hebben. Oftewel, we zien alles als verschillend van elkaar, als gescheiden mensen, objecten en dingen. We zien de werkelijkheid door het filter van ons linkerbrein, en door dat filter missen we de eenheid van het bestaan.
Taylor schrijft hoe haar linkerhersenhelft uitviel tijdens haar infarct. Zonder haar taalcentra bleef ze over met haar rechterhersenhelft, de helft van ons brein die zaken als geheel ziet en verantwoordelijk is voor creativiteit en mindfulness.
Ze beschrijft hoe de barrières van taal en afscheiding wegvielen, en ze in de oceaan van het bestaan plonsde. In die oceaan van eenheid ervaarde ze alles als een vloeiend geheel, waar niets los van staat.
Deze ervaring van eenheid wordt in vele mystieke tradities omschreven, en het is het voornaamste element van Indiase religies zoals het hindoeïsme. In de Indiase filosofie wordt de wereld die we waarnemen gezien als maya, een soort illusie. Dit komt omdat we alles afgescheiden van elkaar zien, terwijl er in werkelijkheid alleen maar Brahman is, een groot geheel waar niets los van staat. Als we doorzien dat de afscheiding een illusie is, zien we de werkelijkheid voor wat die is: een mysterieus geheel. Dit inzicht wordt al eeuwenlang gerapporteerd, en dankzij de moderne neurowetenschap beginnen we steeds beter te begrijpen dat ons brein de werkelijkheid filtert, en dat het filter soms even weg kan vallen.
Dit klinkt allemaal misschien als een ver-van-je-bed-show, iets wat bestemd is voor mensen die jarenlang mediteren, psychedelica nemen of een herseninfarct krijgen. Maar als er iets is wat de mystieke tradities ons leren is dat dit iets is wat je zelf kunt ondervinden, zelf kunt proberen. Zoals gezegd heeft onze neiging om alles te labelen heel veel te maken met het feit dat we alles gescheiden van elkaar waarnemen.
Wat gebeurt er als je naar je omgeving kijkt zonder te labelen, zonder te categoriseren? Wat gebeurt er met kleuren en geuren, met indrukken en objecten als je je volle open aandacht geeft zonder dat je labels plakt? Ik zou je aanraden om er echt even de tijd voor te nemen.
Het is aannemelijk dat hetgeen wat overblijft, een groot mysterie is. Wat kan er anders overblijven als je geest geen grip meer op de werkelijkheid heeft? Misschien voelt het nog wat onwennig, maar hoe vaker je terugkomt bij dat mysterie, hoe magischer alles wordt.
Heb jij dit mysterie al wel eens ervaren? Hoe reageerde je toen? Hoe ga je om met zo’n immens mysterie?
Over Gerlan: Met een goede dosis nieuwsgierigheid en een vlotte pen nodigt Gerlan je uit om met een frisse en open blik naar de wereld te kijken. Naast zijn schrijfwerk is hij startend therapeut, waar hij in zijn praktijk veel aandacht besteedt aan zingevingsproblemen. Je kunt een kijkje nemen op www.zingevingenvrijheid.nl.
Tweewekelijks een inspirerende overdenking in je mailbox?
Met bijpassende reflectievragen om zelf mee aan de slag te kunnen. Meld je hieronder aan. ⬇️
