Filmtip voor deze Pride: ‘Ryan is zwanger’
https://npo.nl/start/serie/ryan-is-zwanger
Het wordt een bijzondere Pride dit jaar. Deze zomer is het namelijk precies 10 jaar geleden dat de sterilisatieplicht voor transgender personen is opgeheven. Je leest het goed: alle mensen die tot 1 juli 2014 officiëel hun geslacht wilden aanpassen mochten niet meer vruchtbaar zijn, en zelfs niets laten invriezen:
‘De oude wet kon transgender personen voor een harde, bijna onmogelijke keuze stellen. Aanpassing van de geslachtsaanduiding was alleen mogelijk na een fysieke transitie en definitief afscheid van een eventuele kinderwens. Zo’n inbreuk op de lichamelijke integriteit kunnen we ons vandaag de dag eigenlijk niet meer voorstellen.’
Zo maakt eind 2020 minister Dekker zijn excuses namens de Staat voor deze mensonterende wet. Rond diezelfde tijd staan Ryan Ramharak en diens man David samen op het strand. Ze roepen hun voorouders aan om hen te helpen op hun weg naar zwangerschap, en verwelkomen het kindje dat Ryan spoedig hoopt te dragen. Aan het einde van het ritueel geven ze de as van hun woorden mee aan de zee.
Het is anderhalf jaar later als ik Ryan en David voor het eerst ontmoet. Op de Pride van 2022 laten ze hun kersverse documentaire zien: ‘Ryan is zwanger’. Het stel – beiden met een volle donkere baard en glimmende pretoogjes – ontvangt me hartelijk. In een zaaltje vol belangstellenden nemen ze me mee op hun reis. Op het beamerscherm zien we hoezeer het Ryan emotioneel aangrijpt om te stoppen met mannelijke hormonen, om zo weer vruchtbaar te worden. We kijken mee met de spannende eerste controle bij de gynaecoloog, zien hun vruchtbaarheidsritueel op het strand, en beleven het vreugdevolle moment van hun eerste positieve zwangerschapstest. Gezamenlijk kreunen we bij elke tegenslag die het paar te verduren krijgt: de hoogzwangere Ryan kan geen toegang krijgen tot zwangerschapsverlof, en ook de zorgverzekering weigert enige zwangerschapskosten te vergoeden. Dat gaat nu eenmaal niet, als je als man in het systeem staat. Bureaucratie, vreemde blikken, onbegrip; zo is het dus om transgender en zwanger te zijn. Maar wat blijkt het allemaal de moeite waard geweest, als na twee jaar worsteling hun langverwachte kindje kerngezond ter wereld komt. Dat Ryan ondanks alle strijd en advocaten nog steeds als ‘moeder’ op het geboortecertificaat komt, is aan het einde van deze film bijna komisch; als het niet zo tragisch was geweest.
Na de documentaire deel ik met Ryan dat ik nonbinair ben, en ook graag mijn eigen kindje wil dragen. Direct word ik uitgenodigd bij de ‘Zeepaardjesgroep’. Deze heeft zijn naam te danken aan het opmerkelijke feit dat bij zeepaardjes het mannetje de eitjes uitbroedt in zijn buik. Met deze mascotte als inspiratie komen wij als nonbinaire en transgender personen samen om elkaar te steunen in onze reis naar zwangerschap en ouderschap. Het voelt als een vreemde realisatie dat dit nog maar tien jaar geleden onmogelijk was geweest. Dat wij de eerste generatie trans personen zijn die ‘out and proud’ de vreugde en uitdagingen van het ouderschap mogen meemaken. Er valt dit jaar tijdens de Pride veel te vieren, maar ook – zoals Ryan ons laat zien – veel te bereiken. Ik hoop dat we als samenleving steeds meer ruimte mogen maken voor ouders en kinderen die niet precies binnen de bestaande lijntjes kleuren. Want zoals Ryans motto luidt: ‘Buiten de lijntjes is zoveel meer ruimte.’
Kijk ‘Ryan is zwanger’ gratis op NPO start: https://npo.nl/start/serie/ryan-is-zwanger
Bronnen:
Over Margot: Dr. Margot Brouwer studeerde Natuur- en Sterrenkunde aan de Universiteit van Amsterdam, en rondde daar als eerste student de master ‘Gravitation and Astroparticle Physics’ af. Vervolgens promoveerde Margot aan de Universiteit Leiden op het onderwerp van donkere materie en alternatieve zwaartekracht, en werkte als sterrenkundig onderzoeker aan de Universiteiten van Amsterdam en Groningen. Op dit moment schrijft Margot een boek over de combinatie van natuurwetenschap en zingeving door middel van Spinoza’s filosofie. Voor meer informatie, zie: www.margotbrouwer.nl.
Tweewekelijks een inspirerende overdenking in je mailbox?
Met bijpassende reflectievragen om zelf mee aan de slag te kunnen. Meld je hieronder aan. ⬇️
