Een simpel leven? Waarom je soms een hutje op de hei wilt en hoe het beter kan
Het leven is soms hectisch. Rennen, vliegen. Verwachtingen van alle kanten en prikkels overal. Een volle agenda en een minstens zo vol hoofd. Hoe verleidelijk zijn dan die van-life filmpjes op je scherm. Eenvoud en een leven in de natuur. Was het leven maar wat simpeler. Maar hoe dan? Historicus en journalist Roderick Nieuwenhuis schreef een boek over ons verlangen naar een simpel leven. Waar komt dat vandaan? En hoe kunnen we het beter doen dan een hutje op de hei?
Waarom moeten we het over eenvoud hebben?
Ik zie om mij heen hoe veel mensen er duidelijk naar verlangen. Ze willen in een hutje in de bossen wonen of met een camper door Europa reizen. Dat verlangen herken ik, maar ik vind ook dat we voor de gek worden gehouden. Wat ons verteld wordt over hoe het is om een simpel leven te leiden, bijvoorbeeld in invloedrijke boeken als Walden van Thoreau, liegt ons een beetje voor. Het doet geen recht aan wat eenvoud is. Eenvoud is complex.
Waarom verlangen we zo naar eenvoud?
Als baby worden wij geboren in een eenvoudige wereld. We krijgen alles wat we nodig hebben, zonder dat we er ook maar om hoeven te vragen. Het is, als het goed is, een wereld van onvoorwaardelijke liefde. Die wereld houdt niet lang stand. Het kind ontdekt dat zijn moeder niet alleen van hem houdt, maar ook van andere mensen. Bovendien gaat het taal nodig hebben om onder woorden te brengen wat hij wil. De wereld wordt complex. Ik denk dat wij ten diepste terugverlangen naar die oer-eenvoud.
Dat klinkt als een verlangen van alle tijden. Waarom speelt het dan nu zo op?
Ik denk dat voor veel mensen de wereld te complex wordt. Neem nu de technologisering van de samenleving, klimaatverandering, de extreme polarisatie en de prestatiemaatschappij. Alles staat onder druk. De wereld wordt zo complex dat mensen afhaken. Dat gevoel herken ik zelf ook wel. “Weet je wat: jullie kunnen erin stikken. Ik heb er geen zin meer in en ga in m’n hutje zitten.” Het is te stressvol.
Dat verlangen om je terug te trekken uit de hele ingewikkelde wereld herken ik wel. Waarom is dat toch geen goed idee?
De omstandigheden doen er nogal toe. Eenvoud is ook een privilege. Je kunt pas ontspullen als je spullen hebt. Eenvoud is schitterend als je het kunt betalen. Ik heb ook van die boekjes thuis staan van cabin porn, vol esthetisch prachtige huisjes in de bossen. Maar die zijn allemaal van tech-miljonairs. Het is een illusie.
Bovendien kan eenvoud zomaar iets snobistisch krijgen. Dat iemand het denkt beter te weten dan jij. Ik vind dat we daarvoor op moeten passen, dat iemand bepaalt dat eenvoud goed voor ons is. Ik vind dat we daarmee moeten breken om tot een zuiverder besef te komen van waar we echt behoefte aan hebben. Als dat eenvoud is en je kunt je leven zo inrichten dat je een eenvoudig leven kunt leiden, mijn zegen heb je.
Dat klinkt voor mij als de zoektocht naar jezelf, die ik juist associeer met dat verlangen naar een van-life, reizen of de rust van een hutje in de bossen. Hoe zie jij dat?
Dat gaat over ons zoeken naar authenticiteit. Dat begint in de achttiende eeuw bij de Franse filosoof Rousseau. Hij opent zijn bekendste boek met de woorden: ‘ik ga een zoektocht beginnen naar mijn ware zelf’ en hij begint bij zijn kindertijd. Dat was uniek in die tijd. Rousseau geloofde dat de mens intrinsiek goed is en dat we slecht worden gemaakt door de wereld om ons heen. De maatschappij maakt ons slecht, dus we moeten terug naar de natuur. Dat suggereert dat er iets in ons zit, iets primitiefs dat goed is en dat we terug kunnen halen. Die authenticieteitszucht heeft Rousseau bedacht.
Dichter William Wordsworth gaat daar op door. De stad maakt ons onecht. De reclame maakt ons onecht. We groeien op in een wereld van aangeprate behoeftes. Sinds de Romantiek geloven we in die onechte wereld die we van ons af moeten werpen om weer bij onszelf te komen. Dat is heel moeilijk. Het punt is, die zogenaamde pit die bestaat niet. We zijn volgens Paul Verhaeghe, de Vlaamse psychiater een combinatie van onze genen, hormonen én onze cultuur. Er is geen pure kern los van de wereld om ons heen.
Dus eenvoud is nogal complex en een hutje op de hei niet dé oplossing. Wat zou je mee willen geven aan wie in de stad toch naar meer eenvoud verlangt?
Ga eens na bij jezelf waar jouw eenvoudsverlangen vandaan komt. Komt dat door teveel stress? Misschien is het wel niet de oplossing om je af te zonderen. We leven in hele individualistische tijden en ons wordt aangepraat dat we alles zelf op moeten lossen. Maar dat is niet zo. We zijn hele sociale wezens. We willen samen zijn. We willen gemeenschap. Uit het langstlopende geluksonderzoek blijkt overduidelijk: wat ons gelukkig maakt zijn relaties. Dus trek je niet terug, maar creëer vriendschappen. Durf op anderen te leunen.
Tweewekelijks een inspirerende overdenking in je mailbox?
Met bijpassende reflectievragen om zelf mee aan de slag te kunnen. Meld je hieronder aan. ⬇️
