Dominee Bas duikt in de wonderlijke wereld van hedendaagse spiritualiteit. Hij leest boeken en tijdschriften, bezoekt websites, online en offline lessen en waagt zich af en toe aan een oefening of een proeflesje. Hij kijkt onbevangen om zich heen maar vindt er ook wat van. Want er mogen dan veel overlappingen zijn tussen tradities, allemaal hetzelfde is het ook weer niet.

Sinds enige tijd trek ik op met mindfulnesstrainer/meditatieleraar, vanuit Vipassanatraditie, Jana Schulz. Iedere twee weken ontmoeten we elkaar en zijn we beurtelings elkaars docent. Zij leert mij mediteren, ik leer haar bidden. Daarnaast neem ik regelmatig deel aan een meditatiegroepje met haar en zij aan mijn bijbelklas. Persoonlijk had ik me deze reis een aantal jaar geleden niet kunnen voorstellen. Mensen om ons heen kijken er ook vreemd van op: gaan die twee tradities wel samen? Voor ons tot nu toe wel, maar een beetje spannend is het wel.

Wat ik leer van Jana

Het belangrijkste wat ik tot nu toe van Jana leerde is hoe belangrijk mijn lichaam is.Inzicht-meditatie richt zich op het liefdevol gewaarworden van alles wat zich in lichaam en geest afspeelt. Telkens opnieuw merk ik, zelfs bij de eenvoudigste oefeningen, hoezeer in de christelijke traditie waaruit ik kom het lichaam verwaarloosd is. Verreweg de meeste aandacht lag bij de ziel en bij de geest, allerlei processen in het lichaam werden als problematisch gezien. Die verwaarlozing van het lichaam is in de christelijke theologie inmiddels ook ingezien, maar de oefeningen die Jana me leert laten me echt thuis komen in mijn lijf (en bij God).

Wat Jana leert van mij

Toen ik het haar vroeg noemde ze een paar dingen. Om te beginnen vraagt ze zich vaak af wat nu in de Bijbel eigenlijk de plaats voor vrouwen en vrouwelijke wijsheid is. Van tijd tot tijd loopt ze hard tegen patriarchale teksten en structuren aan – die zitten volop in de Bijbel – maar wordt dan toch ook weer verrast door mij als vrouwen opeens een rol krijgen. Kennismaking met de Bijbel en de christelijke traditie bevestigt haar opnieuw in het besef hoe belangrijk vrouwelijke wijsheid voor haar is.

Wat indruk op haar maakte is het verhaal van Maria en Martha – twee vrouwen uit de vriendenkring van Jezus, die staan voor twee levenshoudingen. Maria voor de contemplatieve en ontvankelijke levenshouding, de erkenning van de kracht van stilte en de noodzaak om zich regelmatig terug te trekken. Soms kan dat ook een gevoel van eenzaamheid of ‘alleen-zijn’ met zich mee brengen. Martha staat voor de actieve en drukke levenshouding. Kennismaking met deze twee vrouwen bevestigt, vanuit haar ervaring in haar werk als mindfulness-stressreductietrainer, hoe sterk onze cultuur door de Martha-houding is getekend, met alle burnouts en stressklachten tot gevolg.

Gaat het samen?

Jana en ik zijn onder de indruk van de herkenning die we in elkaar vinden. Er is heel veel waarin we ons verbonden weten, waarin we overlap zien en ervaren. Het is ongelooflijk kostbaar om de verbinding aan te gaan en van elkaar te leren. Zowel in haar omgeving als de mijne zijn er nogal wat mensen die zich afvragen of we gek zijn geworden of van het (rechte) padje af. Veel mensen die hun heil in meditatie zoeken willen niks (meer) met christelijk geloof te maken hebben, een deel van de christenen gelooft dat oosters-geïnspireerde meditatie een vorm van afgoderij of zelfs dienst aan kwade machten is. Van dit soort spanningen zijn we ons heel goed bewust en we hebben de intentie er zorgvuldig mee om te gaan. Wat mij steeds weer raakt, is dat Jana tijdens de bijbelklas regelmatig zegt: ‘Ik begrijp niet wat Jezus hier zegt’, terwijl ze het op een dieper niveau helemaal schijnt te voelen. Misschien is dat wel het geheim van samen optrekken: dat op het niveau van het hoofd allerlei kloven bestaan, terwijl er op het niveau van het hart diepe verbindingen zijn.

Het diepste verschil

De diepste verschillen liggen uiteindelijk bij de woorden die wij geven aan wat we ervaren. Mij brengen meditatie en bidden dichter bij Christus en zo bij God. De weg naar binnen brengt Jana naar Zijn – binnen alles … en misschien is dat God. Ik zoek houvast in woorden van en over God, Jana komt via de weg naar binnen daar waar het goed is.

Dat zijn best grote verschillen, zeker op het eerste gezicht. Maar God en Zijn lijken in onze gedeelde ruimte niet tegenover elkaar te staan. Beide wegen brengen ons dichter bij het mysterie dat ons overstijgt. Ik noem dat God, Jana laat het veel meer open. Dus ja, diepe verschillen, maar ook diepe verbondenheid.

Een gezamenlijke retraitedag?

Wij vinden het een prachtige reis tot nu toe. Steeds vaker zeiden we tegen elkaar: het zou mooi zijn als anderen hier ook wat van zouden kunnen meemaken. Daarom willen we in het voorjaar een gezamenlijke retraitedag organiseren. Een dag van mediteren, reflecteren en converseren. We horen graag of jij dat een goed idee zou vinden. Zou je er over willen mailen, naar één van ons beiden?

Reageren? Mail naar Bas of naar Jana.

Meer lezen over wie Jana is en wat ze doet? Zie: www.janaschulz.nl

Wil je verder lezen? 

Elke zondag een inspirerende overdenking in je mailbox?

Met bijpassende reflectievragen om zelf mee aan de slag te kunnen. Meld je hieronder aan. ⬇️