Zet je idealen om in actie!

Je kunt dus wel idealen hebben, maar hoe maak je daar werk van? Wat is activisme eigenlijk en werkt het? En hoe voed je je geest om het ook vol te houden? Ik vroeg het aan Rikko Voorberg, theoloog en onder andere bekend van We Are Here en We Gaan Ze Halen, acties gericht op een ruimhartiger asielbeleid voor wie het nodig hebben. Iedere werkdag neemt hij in alle vroegte een PopUp-gedachte op en deelt die als podcast.

Doen wat je gelooft

‘Activisme is een ingewikkeld woord’, zegt hij boven een beker chai latte in een koffietentje in West. ‘Activisten worden makkelijk weggezet als straattypes met oogkleppen op, blind overtuigd van hun eigen gelijk. Maar voor mij is activisme een daad van geloof. Of beter: ik kan niet geloven als mijn geloof geen handen of voeten krijgt. Ik kan gewoon niet om de woorden van de apostel Jacobus heen, die zegt: “Wat heeft het voor zin als iemand zegt te geloven, maar hij handelt er niet naar? Zou dat geloof hem soms kunnen redden? Als een broeder of zuster nauwelijks kleren heeft en elke dag eten tekortkomt, en een van u zegt dan: ‘Het ga je goed! Kleed je warm en eet smakelijk!’ zonder de ander te voorzien van de eerste levensbehoeften-wat heeft dat voor zin? Zo is het ook met geloof: als het zich niet daadwerkelijk bewijst, is het dood.”

Activisme als spirituele oefening

Ik vraag hem om iets meer te vertellen over de relatie tussen activisme en spiritualiteit. ‘Activisme begint met de ander in de ogen te kijken, werkelijk aandacht hebben voor wie hij of zij is. Dat is volgens mij ook de praktijk van Christus. Franciscus van Assisi was er van overtuigd dat Christus te vinden is te midden van mensen in armoede en nood. Dat lijkt heel abstract, maar voor mij is het heel concreet. Keer op keer heb ik dat zo ervaren, in de ontmoeting met vluchtelingen die alles kwijt waren. Ik kan soms niks voor ze oplossen, kan alleen maar naast ze zitten, maar daar is Christus dan echt aanwezig.’

Dit zijn diepe woorden, die duidelijk maken hoe activisme ook een deur is naar de goddelijke realiteit.  Andere spirituele tradities zullen dat niet met Christus in verband brengen, maar de ervaring is vergelijkbaar.  Ik heb inmiddels ontdekt dat volhardend activisme moeilijk zonder dit soort diepgang kan. Aan activisme zonder diepe spiritualiteit kun je je makkelijk vertillen, je kunt er zelfs aan opbranden. Grote activisten zijn dan ook vaak diep spiritueel gewortelde mensen.

Je verbinden aan een grotere beweging

Dat je je aan activisme gemakkelijk kunt vertillen brengt me ook op het woord verbinding. Activisme vraagt om verbinding, want in je eentje bereik je niet veel. Jaren geleden kwam de overheid met het spotje ‘Een beter milieu begint bij jezelf’. Leuk gevonden, maar als het bij jezelf blijft schiet het niet op.

Dat hebben de klimaatactivisten van  Extinction Rebellion goed begrepen. Ik verdiepte me de afgelopen tijd in deze beweging en raakte erg onder de indruk. Volgens hun website bestaat de beweging inmiddels uit duizenden rebellen, verbonden aan 1050 groepen verspreid over 62 landen.

Dit is wat hen beweegt: ‘Wij zijn gewone mensen, uit alle hoeken van het land en van alle leeftijden die zich ernstig zorgen maken over de klimaat- en ecologische crisis. Wij zijn ouders, kinderen, studenten en grootouders die allemaal strijden voor een leefbare toekomst. In minder dan een jaar tijd, zijn we gegroeid van een kleine groep mensen tot een krachtige beweging van honderdduizenden rebellen wereldwijd.’

En dit is wat ze doen: ‘Wij bestaan omdat onze overheid weigert om het noodzakelijke beleid in te voeren om haar burgers te beschermen. In plaats daarvan blijft zij de industrieën steunen en financieren die onze levens in gevaar brengen. We organiseren creatieve, vreedzame en soms disruptieve acties om druk te zetten op onze regering en ze te dwingen om de nodige maatregelen te nemen tegen de klimaat- en ecologische crisis. Waarom? Omdat de geschiedenis keer op keer heeft laten zien dat burgerlijke ongehoorzaamheid een zeer effectieve manier is om radicale en snelle veranderingen tot stand te brengen.’

Dit is ook de ervaring geweest van allerlei religieuze vernieuwingsbewegingen. Ze bestonden altijd uit een aaneenschakeling van kleine gecommitteerde groepen, verbonden in het geloof dat het anders moest en kon. Mensen die elkaar vonden in verzet en opstonden voor een nieuwe toekomst. Zo ontstonden bewegingen die de wereld veranderden.

Wat doe jij met je idealen? Op welke manier kan jouw activisme vorm krijgen? Over deze thema’s ontwikkelde Rikko de cursus ‘Zet je idealen om in actie’. Vier avonden over jouw drijfveren en idealen en hoe je in actie kunt komen. Lees hier meer